Standardy moralności

Dziś tekst będzie o sprawach, które nas tu nic a nic nie obchodzą, ale jednak potrafią wywołać zdziwienie. Wielu ludzi wie kim jest Krzysztof Stanowski i co to jest kanał sportowy. Ja sam wspominałem o tym programie kilka razy. Oto wczoraj przez twitter przewaliła się fala ekscytacji w związku z postawą pana Stanowskiego wobec pewnego zdarzenia. Przed kilkoma dniami media podały, że zmarł znany starszym z nas piłkarz Andrzej Iwan. Człowiek nie stary jeszcze, ledwie sześćdziesięcioletni, którego pamiętamy z mistrzostw świata w Hiszpanii, w roku 1982, ale nie z gry, a poprzez fakt, że doznał tam dość poważnej kontuzji. Słabo interesuję się piłką nożną, a krajową to już w zasadzie wcale, nie wiedziałem więc czym zajmuje się pan Iwan i jakie są jego współczesne losy. I nagle przez media przeleciała ta wiadomość o śmierci. Ja jestem już w tym wieku, że jak słyszę o czyimś odejściu, to szukam informacji o przyczynie. I tutaj także szukałem, ale niczego nie udało mi się znaleźć. Dopiero następnego dnia na twitterze pojawił się, powielany przez oburzonych użytkowników, wpis Krzysztofa Stanowskiego, w którym wyznał on, że Andrzej Iwan popełnił samobójstwo, a wcześniej mu o tym szeroko opowiadał. Stanowski zaś słuchał z uwagą, ale nie mówił nic rodzinie Andrzeja Iwana, żeby ich nie niepokoić. Dopiero po śmierci piłkarza wyznał to publicznie i pozwolił kolportować. To jest doprawdy niezwykłe. Wcześniej mogliśmy tu lekko śmieszkować z początków kariery pana Stanowskiego, który jako 14 latek zaczął „pracować” w Przeglądzie sportowym, a potem zrobił karierę i stał się dziś czynnikiem opiniotwórczym w mediach społecznościowych. Dziś jakoś na śmieszkowanie nie mam ochoty. Myślę sobie za to, co to za środowisko, ten świat sportu, w którym sześćdziesięcioletni mężczyzna, doświadczony i poważny, zwierza się młodszemu o 30 lat szczylowi ze swoich planów samobójczych? Jak ci wszyscy ludzie mają ustawione życiowe kompasy? Nie chce mi się bowiem wierzyć, że to jest jakiś wyjątek. Mam wrażenie, że zawodnicy, byli zawodnicy i to bez względu na dyscyplinę, są całkowicie odcięci od normalnego życia. Być może przez to, że zasmakowali sławy i teraz jedynym sposobem i jedynym kanałem komunikacji z otoczeniem są dla nich media. No i formuły przez te media promowane. Oczywiście nie można wykluczyć, że obaj panowie byli po prostu dobrymi kumplami, a ten starszy przy kielichu zwierzał się młodszemu ze swoich poważnych planów. No, ale wtedy ten młodszy powinien trzymać gębę na kłódkę, a nie podnosić sobie klikalność skacząc po trumnie swojego kolegi.

Na szczęście nie należę do świata sportu. Nie mogę jednak ukryć zdziwienia po przeczytaniu tego, co z dużą nonszalancją, napisał na swoim twitterze Stanowski. Przeprosin chyba się nie doczekamy, a należą się one nie tylko rodzinie zmarłego, ale także wszystkim, którzy na ten jego kanał kiedykolwiek zajrzeli. Są bowiem sprawy, które powinny znajdować się poza strefą, gdzie zastosowanie znajduje ironia czy różne emocjonalne popisy.

Po mundialu większość widzów oglądających tę imprezę, ma dosyć polskiej piłki i wszystkiego, co jest z nią związane. Ludzie chcą jednoznacznych i wyrazistych sukcesów w sporcie, a nie takich, które wymagają uzasadnienia na piśmie, albo są wyszydzane przez znawców w rodzaju Stanowskiego. Zamiast tego widz otrzymuje co jakiś czas pakiet informacji, z którego wynika, że polski sport, o którym da się mówić wyłącznie źle, zmierza w kierunku serii psychodram. Bo to nakręca klikalność ludziom, którzy z mówienia o sporcie żyją. I ten moment jest najbardziej fascynujący. W czasie mundialu obserwowałem kilka razy zgromadzonych w studio znawców, którzy byli mniej więcej w wieku Stanowskiego, albo nawet nieco młodsi. W tych momentach kiedy ich widziałem, żaden nie potrafił przewidzieć wyniku meczu, ani nawet zwycięstwa drużyny, która w ostateczności wygrała. Po prostu żaden. I przypomniał mi się wtedy ten film, który nam tu kiedyś polecił Andrzej Tryk. O trenerze słabej drużyny baseball, bez budżetu na zawodników. Pan ten postawił na specjalizację i wśród niechcianych, wyrzuconych na margines i uznawanych za nierokujących graczy, znalazł specjalistów od wykonywania poszczególnych elementów gry. Nikt nie wierzył w jego metodę, ale ona się sprawdziła. Z końca tabeli doszedł ze swoim zespołem na początek. A tam już czekali na niego potentaci z pieniędzmi, którzy mu wyjaśnili, żeby przestał, wziął forsę i zajął się rodziną. Oczywiście baseball to nie piłka nożna, gdzie każdy zawodnik musi być wszechstronny. Nie o to mi chodzi. Sport jest rodzajem wiedzy tajemnej i nieprzekazywalnej werbalnie. Sukcesy w sporcie osiągają ci, którzy własne, niełatwe doświadczenia z boiska czy hali potrafią przecisnąć przez zwoje mózgowe i zamienić je w metodę. Ta metoda, kiedy o niej opowiadać, jest po prostu niezrozumiała dla ludzi takich jak Stanowski i wszyscy polscy komentatorzy sportowi razem wzięci. Więcej – ona wywołałaby śmiech. W końcu kto się ma znać na sporcie, jak nie ludzie którzy go komentują? To oni żyją z tego, że ich doświadczenia w gadaniu przekładane są potem na decyzje kibiców, którzy obstawiają zakłady. Jacyś trenerzy, którzy z ułamków wrażeń, obserwacji zawodników, ich potencjałów nie dostrzeganych przez innych próbują zbudować sukces, to są jakieś bajania o żelaznym wilku. Kibice zaś nie powinni się nastawiać na żaden sukces drużyny narodowej, ale na analizowanie osobistych perypetii jej zawodników. To bowiem jest esencja współczesnego sportu. Taka metoda ponadto pasuje działaczom, którzy też nie muszą się nad niczym zastanawiać, poza jednym – na kogo zwalić odpowiedzialność za porażkę. Na razie zwalili ją na Michniewicza, choć ta porażka, którą skład narodowy zaliczył na mundialu, to podobno sukces, bo tak właśnie miało być – wyszliśmy z grupy. Nie mam zamiaru oceniać trenera Michniewicza, albowiem nie mam do tego stosownych narzędzi. Mam jednak, nasilające się stale wrażenie, że wszyscy ludzie zajmujący się w Polsce sportem także ich nie mają. Ich największym pragnieniem zaś, jest by zjawił się wreszcie ktoś, kto coś wymyśli i sprawi, że drużyna narodowa zacznie strzelać bramki. Taki ktoś się nie zjawi, to jasne, albowiem w drużynie narodowej chodzi o to, by występowali tam ludzie z pewnego rozdania, którzy jakoś tam grają w piłkę. No i Lewandowski, na którego też można zwalić odpowiedzialność, jak na trenera. W końcu jest najlepszym piłkarzem na świecie. Do tego zestawu koniecznie dodać trzeba jakiegoś zagranicznego zawodnika, kupionego gdzieś daleko, który wywoła w umysłach i sercach kibiców złudzenie i nadzieję, że może być lepiej. Potem można już tylko liczyć zyski z reklam. Dla niezadowolonych z takiego stanu rzeczy, Stanowski otworzy kanał psychoterapii dla kibiców i sportowców, który w istocie będzie pułapką emocjonalną. Każdy kto się tam pojawi ze swoimi problemami, zostanie następnie zdemaskowany i udupiony, za życia lub po śmierci. I tak się to będzie kręcić, albowiem nie ma żadnej siły, która by wszystkim ludziom zainteresowanym trwaniem tego układu wyjaśniła, najlepiej za pomocą kopniaka poniżej krzyża, że to czym żyją, jest wtórne i nie interesuje widza. Ma być triumf. Oczywiście wiem, że to się nigdy nie stanie, albowiem politycy też uważają, że droga do sukcesu w sporcie wiedzie przez transfery i zwalanie odpowiedzialności. I nikt z nich nie wskaże, że tak naprawdę ten dół w którym się znajduje polska piłka został wykopany rękami ludzi niszczących dobrych, obiecujących zawodników, którzy mogliby grać w reprezentacji.

To moja opinia, a jak wiemy ja nie znam się na sporcie nawet w połowie tak dobrze jak Stanowski.