Hierarchia bizantyńska i katolicka. Pamięci Enrique Gorostiety

Postulat, by księża nie wtrącali się do polityki jest pułapką perfidną i źle zdiagnozowaną. Jest on bowiem w istocie wezwaniem do tego, by księża stanęli po stronie władzy dysponującej przemocą. To się oczywiście nie może stać wprost, ale musi być odpowiednio udrapowane. W co? W mediacje na przykład, abo w wybór mniejszego zła, albo w życie w pokoju za wszelką cenę. Charakterystyczne dla realizacji owego postulatu jest to, że nikomu z tych którzy do polityki mieszać się przestali, czyli w istocie poparli swoją postawą przemoc, nic złego się nie przytrafia. No, ale co dzieje się z ludźmi, którzy wierząc w Boga i jego miłosierdzie stanęli przed dylematem – walczyć czy dać się zabić? Ewentualnie wyrzec się Boga? Co z nimi? Im nikt nie zaproponował by nie mieszali się w politykę, bo to jest oferta dla hierarchów. Ludowi nie składa się takich propozycji, albowiem to lud jest przedmiotem polityki i to lud jest pretekstem do stosowania przemocy przez władzę. Dla dobra tego ludu rzecz jasna. Lud także musi wybierać, albowiem jego wybory legitymizują władzę zdobytą przemocą i podstępem.

Co w takim razie można myśleć o księżach i hierarchach, którzy w imię powszechnego pokoju wybierają niemieszanie się do polityki albo mniejsze zło, względnie mediacje? W chwili kiedy to lud, którego są pasterzami walczy o to, by żyć tak, jak do niedawna sami oni nauczali? Tylko jedno – to są zdrajcy. Czy to są zdrajcy ludu? A gdzie tam. To są zdrajcy Pana Jezusa. Każdy kto wobec nagiej i bezczelnej przemocy wzywa do złożenia broni i negocjacji z przemocą, jest sługą szatana i to są sprawy najoczywistsze na świecie. Ktoś powie, że przemoc nie zawsze jest naga i niełatwo dokonuje się wtedy wyborów. Jasne, że nie zawsze, ale w Meksyku, w czasie Cristiady akurat była naga, a deklaracje prezydenta Callesa nie pozostawiały cienia wątpliwości co do dalszego rozwoju wypadków w kraju, który to rozwój nazwany został reformą w duchu laickim. Hierarchia, podejmująca decyzje, których efektem jest pognębienie ludu, pokładającego w niej nadzieje powinna być prześwietlona przez historyków Kościoła od góry do dołu. No, ale nie jest. Choć przecież od docenta wiki można dowiedzieć się, że jeden z wujów tego cwaniaka, co założył pedofilską organizację, która gromadziła pieniądze i wpływała za ich pomocą na politykę Watykanu, był w grupie ludzi, wzywających Cristeros do mediacji z Callesem. Oczywiście nikt w postawach tych ludzi nie doszukuje się żadnej ciągłości, nie ma mowy o żadnej zdradzieckiej tradycji, która wydawałaby owoce po latach, choć przecież widzimy, że taka tradycja jest. I można ją opisać. Mediacje hierarchii meksykańskiej doprowadziły do zakończenia walk, a w efekcie do osłabienia Cristeros i wydania ich wszystkich, łącznie z generałem Gorostietą, na śmierć. Potomkiem jednego z ludzi, którzy się do tego przyczynili jest facet, którym teraz kala się i szarga pamięć Jana Pawła II. Dlaczego żaden z księży nie powie głośno, że takie związki, relacje rodzinne i polityczne, ciągnące się od dawna, wpływają na to co dzieje się dzisiaj? Czy to jest takie trudne? No dobrze, zostawmy księży, bo oni muszą słuchać i nie mają wiele do gadania, ale dlaczego pary z gęby nie puści żaden przemądry redaktor katolickiego portalu czy pisma? On może. Czy nie?

Porzućmy na razie Meksyk i przenieśmy się do średniowiecznego Konstantynopola. Bardzo łatwo jest wskazać moment, kiedy cesarstwo wschodnie, porzuciło doktrynę uniwersalistyczną i stało się po prostu zwykłym państwem, prowadzącym lokalną politykę i uczestniczącym w różnych sojuszach. To jest ten moment kiedy cesarz nicejski Michał zawiera pakt z Genueńczykami. Pakt ów opiewa na odzyskanie Konstantynopola z rąk łacinników, którzy go zdobyli w 1204 roku. Sprawa jest prosta, trzeba związać jakoś ręce Wenecjanom, zablokować ich flotę, położyć na stole odpowiednią ilość złota i wynająć wielu najemników. I to się stało w roku 1261. Genueńczycy manewrowali wówczas w polityce globalnej jak niemieckie czołgi we Francji, w 1940. Wykiwali wszystkich i wystrugali sobie nad Bosforem marionetkę, która zapewniała im bezpieczny handel nad Morzem Czarnym i bezpieczny transfer okrętów i towarów przez cieśniny. No, ale układ ten całkowicie dewastował pozycję cesarza, który stawał się kimś w rodzaju prawiecesarza, a hierarchię kościelną na wschodzie czynił grupą bardzo ambitnych i zapatrzonych w końce własnych nosów, brodatych panów. Wytyczali oni sobie aspiracje nie do spełnienia i chcieli korzystać przy ich realizacji z metod, które nie były im dostępne. Tymczasem mogli co najwyżej wziąć kredyt w weneckim banku, jeśli nie podobało im się to, jak Genueńczycy rządzą cesarzem.

Można oczywiście powiedzieć, że osłabione cesarstwo wschodnie nie miało na kogo liczyć i musiało grać tak, jak przeciwnik pozwalał. Zwrócę uwagę na jedno – to jest bardzo powierzchowne, piłkarskie wręcz rozumienie polityki. Pierwszą bowiem pokusą, jaką władca i hierarchowie otrzymują od złego, jest pokusa wywyższenia się ponad lud. I ona działa zawsze. Konstantynopol był enklawą, w morzu nienawidzących jego mieszkańców poddanych cesarstwa. Podobnie jak Moskwa i Petersburg przed rewolucją. Żaden ruski mużyk nie poszedłby dobrowolnie ginąć za cara, trzeba go było na wojnę pędzić. Jeśli ktoś stawia pomiędzy sobą a ludem pośrednika, a mieni się być kapłanem, powinien dobrze się zastanowić, czy ci, którzy mu taką ofertę złożyli nie mieli czasem podławych intencji. Musi się także zastanowić nad tym, kto go zastąpi w roli osoby, która zapewnia drożność komunikacji między stwórcą a stworzeniem. Między Bogiem a ludem. Kto to będzie i jakimi słowami zwróci się do ludu? Z chwilą kiedy hierarchia traci z oczu tę okoliczność, jest już pozamiatane. Po chwilowej satysfakcji, jaką preparuje dlań umysł mile połechtany okolicznościami i właściwym wyborem: mniejszego zła, pokoju lub mediacji, następuje moment kiedy trzeba zapłacić. Do malachitowej komnaty wkraczają z jednej strony uzbrojeni Wenecjanie, w wilgotnych od wody morskiej hełmach i kolczugach, z mieczami w dłoniach, a z drugiej, odziani w purpurę, biel i błękit Genueńczycy z workami złota. I można już zrobić tylko dwie rzeczy – złożyć hołd jednym, albo sprzedać się drugim.

Najcięższa pokusa dla ludzi Kościoła to pokusa dojrzałości politycznej. No i pokusa wybrania sobie pośrednika, który za nich, za kapłanów, będzie mówił do ludu. Doktryna katolicka zaś, w przeciwieństwie do bizantyńskiej, polega na trwałym i stałym sojuszu hierarchii z ludem. Oraz na pośrednictwie kapłanów pomiędzy Bogiem a człowiekiem. Nie na organizowaniu rozrywek intelektualnych, nie na prowadzeniu interesów, nie na biciu się w piersi za niepopełnione winy. I z całą pewnością nie na tym, by szukać kogoś, kto zdejmie z nich odpowiedzialność za tę komunikację. Wyraz komunikacja jest bliski wyrazowi komunia, i nie jest to zapewne przypadek.

Na tym kończę, bo jestem tylko biednym autorem, który miewa czasem jakieś intuicje i nie zna się na teologii, może tylko trochę na polityce. Na tyle, by stwierdzić, że nie trzeba było siadać do negocjacji z Callesem.