Kto to jest antypapież

Wiele osób powierzchownie rozumiejących historię, uważa, że antypapież, kto jakaś postać z kosmosu, która została kiedyś tam zainstalowana w Rzymie, by czynić zło i szkodzić Kościołowi i wiernym. Oczywiście tak nie jest. Antypapież to po prostu taki kardynał, który zgodził się kierować Kościołem negując reformę gregoriańską. Czyli zamiast realizować misję i zarządzać (bardzo przepraszam za użycie tego słowa, ale jest ono precyzyjne) ewangelizacją, podporządkował swoje działania celom politycznym. To zaś znaczy z kolei władzy, która ma ambicje globalne. Antypapież to także ktoś, kto demonstruje słabość Kościoła, albowiem jego postawa mówi: bez świeckiej władzy dysponującej bronią i strukturami tajnymi, a także doktryną, daleką od misyjnej, Kościół nic nie może. O ile w dawnych czasach ów moment nie miał dużego znaczenia, bo ważniejsze było wskazanie, że to Rzym jest stolicą świata i dzierży duchowy prymat nad władcami dziedziczącymi swoje krainy, o tyle dziś, w momencie kiedy pojawiłby się antypapież, sprawa ta wysuwa się na plan pierwszy. Odbiera ona bowiem prawo do istnienia i powagi tym ludziom, którzy realizując misję Kościoła, zdani byli na siebie jedynie. To znaczy wszystkim misjonarzom dalekich krain, wszystkim męczennikom za wiarę i wszystkim, który stawali kiedykolwiek wobec trudnych wyzwań samotnie, mając świadomość, że tylko Bóg może im pomóc, albowiem papież, jest jedynie jego namiestnikiem na ziemi i znajduje się daleko. I nie po to wysyła swoje sługi na wyspy Zielonego Przylądka, żeby sprawowali tam jakieś obowiązki urzędnicze, ale by świecili przykładem. Tu dochodzimy do istotnej kwestii, która często służy za argument wrogom Kościoła. Papież nie troszczący się o los misji, a zajęty jedynie sprawami najbliższymi i najważniejszymi dla swojej stolicy, jest hipokrytą i degeneratem. Przykłady można mnożyć. Trzeba mu przeciwstawić kogoś, kto będzie świecił przykładem i każdą minutą swojego życie wskazywał, jak należy postępować, by zasłużyć na dobrą opinię. Tak właśnie mówią wrogowie Kościoła. Otóż papież to nie jest ktoś, kto pojawia się w Rzymie po to, by pilnować swojej opinii i zasług. On jest człowiekiem głęboko wtajemniczonym, został wybrany przez świadomych okoliczności kardynałów, którzy zdecydowali, że to on właśnie, a nie kto inny będzie rządził Kościołem. Jego postawa może daleko odstawać od standardów i tak wielokrotnie bywało, ale decyzja to decyzja, musiała mieć jakieś poważne przyczyny. By zmienić konsekwencje tych decyzji, czyli wyeliminować tych kardynałów, którzy brali na siebie odpowiedzialność, nie mogąc jej sprostać we wszystkich zakresach, potrzebna była zmiana w mentalności i wiele lat pracy wszystkich ludzi Kościoła, potrzebna była także nowa komunikacja z wiernymi, którą wypracowała kontrreformacja.

Antypapież często był człowiekiem, znacznie lepiej postrzeganym od legalnego papieża. No, ale nie zawsze wynikało to z faktu, że on jest rzeczywiście wyższy moralnie. Często był po prostu dyscyplinowany przez władzę, której zgodził się podporządkować Kościół i to władza ta organizowała mu to, co dziś nazywamy PR.

Okoliczności te stwarzały pewne pozory, które bardzo się podobały maluczkim, oczekującym przede wszystkim tego, że Kościół, hierarchowie i księża, będą im schlebiać.

Papież, świadom jest zawsze tego, jakie wyzwania stoją przed Kościołem. Nie są tego świadomi wierni, którzy oczekują od Ojca Świętego, jakichś gwarancji. Na przykład, że wszystko będzie jak dawniej. Jak będzie, tego nikt nie wie. I nie można domagać się, by ktoś, kto występuje w imieniu Boga, takich gwarancji udzielał. Świadomość odpowiedzialności i przepaści jaka dzieli go od wiernych, papież bywa często postrzegany źle. Co innego antypapież. On ma załatwioną promocję, straż przyboczną opłaconą ze szkatuły cesarskiej, a jego misja wobec wiernych polega właśnie na tym, by udzielić im gwarancji. Nasze czasy wiele zmieniły w tym względzie na gorsze, albowiem wierni dla wielu kardynałów, to po prostu media. Nie ludzie w miastach i wioskach, ale te osoby, które kształtują wizerunek pojedynczych ludzi i całych grup. To im musiałby dziś nadskakiwać antypapież i to oni reprezentują władzę, która kreuje antypapieży.

Z tą komunikacją pomiędzy hierarchią a wiernymi nigdy nie było za dobrze, albowiem jej waga zależy od umiejętności ludzi, którzy ją realizują. Dawniej byli to artyści dekorujący kościoły w duchu barokowym. Ci zaś mogli być lepsi albo gorsi. Niezrozumienie tego, jak istotne są te malowidła w kościołach, doprowadziło nas do całkowitego ich zanegowania, które poprzedzone było degradacją sztuki. Bo trzeba było znaleźć kogoś tańszego, kreującego sceny i wizerunki bardziej oczywiste, albo takie, które aktualnie urzędujący proboszcz w ogóle rozumie, albo które – w demokratycznym głosowaniu – poparli wierni.

W naszych czasach stały się one w ogóle niepotrzebne, albowiem komunikację pomiędzy hierarchią a wiernymi przejęły media. I tu dochodzimy do rozróżnienia najważniejszego – artystom płacił Kościół. A kto płaci mediom? To istotne, bo ten kto płaci, także wymaga. Na przykład wsparcia dla antypapieża i antyhierarchii. Ktoś zawoła, że ta sofistyka zaprowadzi nas w pułapkę bez wyjścia. Otóż wcale nie, albowiem władza kreująca antypapieży ma swoją tradycję. Nazwałbym ją tradycją dialogu wewnętrznego, ale można też używać wyrazu „dialektyka”. W jej duchu upowszechnia się te jedynie spory, które prowadzą do wzmocnienia antypapieża. Znamy to dobrze z komunistycznej telewizji, kiedy to w programach publicystycznych dwóch tajnych współpracowników w krawatach wiodło zacięty i bezkompromisowy spór o demokrację. Świadomi istnienia tej tradycji, którą od wieków podtrzymuje i pielęgnuje obóz cesarski nie wpadniemy w żadną pułapkę. Uchroni nas od niej także zadane wyżej pytanie – kto płaci ludziom, którzy uzurpują sobie prawo do organizowania komunikacji między hierarchią a wiernymi? Zrozumiemy też, że w wielu momentach decyzje papieża nie mogą być oczywiste, a jego postawa jednoznaczna w taki sposób, który będzie podobał się wiernym. Zrozumiemy też, że Kościół, wobec pancerza dialektyki (jak napisał poeta) i zwykłego chamstwa, nie może po prostu podejmować z tymi zjawiskami dialogu. Musi sięgać po narzędzia, które podsuwa hierarchom Pan Bóg, a które w ocenie i okolicznościach jakie akurat są dostępne, mogą wydawać się dziwne. A czasem niepoważne. To się zdarzało w przeszłości, a pewnie zdarzy się jeszcze nie raz. Nie przywiązujmy się więc do spraw i emocji powierzchownych, o których nikt nie będzie myślał za rok czy dwa. Ufajmy, że kardynałowie dokonali dobrego wyboru.