105 gniewnych ludzi czyli o tradycji i zaniechaniu

Zadzwonił tu wczoraj do mnie kolega, który oglądał w Onecie mszę za duszę świętej pamięci Pawła Adamowicza. Ponoć było 20 księży celebransów, kompania marynarki wojennej, do tego orkiestra symfoniczna i chór aktorów. Nie wiem jak można było zafundować rodzinie taki horror, ale dobrze, każdy ma swoje upodobania. Wnioski mojego kolegi płynące z tego co się wydarzyło w bazylice mariackiej w Gdańsku są ciekawe i dotyczą naszej tu przynależności do Kościoła. Chodzi o nas biednych grzeszników, którzy motamy się i plączemy usiłując odgadnąć co też dla Kościoła na tym ziemskim padole jest ważne. I przeważnie nie trafiamy. Myślę, że jest nawet gorzej, my w ogóle nie rozpoznajemy okoliczności i żyjemy w całkowicie fikcyjnym przeświadczeniu, że Kościół jest porządkiem nadrzędnym w stosunku do innych organizacji. I nawet jeśli widzimy jawne dowody, że jest inaczej, nie przyjmujemy tego do wiadomości, albowiem w głowie mamy cały czas obraz prezydentów USA klęczących przy trumnie Jana Pawła II. Mamy też w głowie lekcje religii, na które chodziliśmy i w ogóle wszystko co w naszej biednej Polsce kojarzy się z wychowaniem katolickim. To znaczy niechęć do uczestnictwa w organizacjach innych niż religijne, głęboką nieufność do państwa oraz jego organów, a także głęboką nieufność do propagandy. Wiara w to, że Kościół jest porządkiem nadrzędnym brała się w naszych sercach z postawy kapłanów. To jest jej najważniejsze źródło. Z postawą tą, było jak wiemy różnie, ale per saldo wychodziło na nasze, czyli nawet jeśli jakiś ksiądz decydował się wygłaszać opinie świadczące, że jednak nie, że jest kilka ziemskich porządków ważniejszych niż Kościół, to zawsze znalazł się inny, który tę jego postawę i wypowiedzi niwelował swoją postawą i swoimi wypowiedziami. Oczywiście, było w historii mnóstwo, że się tak kolokwialnie wyrażę, skuch. To znaczy księża dawali się uwieść propagandzie, błędnie rozpoznawali okoliczności, albo okazywali słabość. Tak samo jak wszyscy inni ludzie. Nie miało to jednak większego znaczenia, bo oni akurat zwykle za takie rzeczy płacili ciężko. Dziś nie ma o tym mowy. O żadnych ciężkich opłatach, jeśli nie liczyć zakonników i misjonarzy pełniących posługę na krańcach, niebezpiecznego ciągle świata, nie ma mowy o ciężkiej zapłacie za błędy, pomyłki i zaniechania. Jest za to trochę pokus, nie za bardzo nawet uwodzicielskich, ale takich normalnych, życiowych. Myślę, że najważniejszą, jest pokusa świętego spokoju i życia w zgodzie ze wszystkimi. Nie pieniądze, nie inne rzeczy, ale to właśnie – pokusa, by pogodzić się ze światem – jest dziś rzeczą najważniejszą. Mnie jest trudno to zrozumieć, albowiem nie będąc duchownym, ale człowiekiem zanurzonym po szyję w sprawach świata tego, nie potrafię się z tym światem godzić na najbardziej podstawowych poziomach. Kombinuję więc jak mogę, rzadko się stawiam, bo nie ma odwagi, ale kręcę i udaję głupiego tyle razy ile razy mi się uda, wszystko po to, by zachować cień choćby niezależności. Kościół zaś jest potężną organizacją, której funkcyjni (sorry księża) nie muszą się doprawdy imać takich sposobów. Nie muszą, bo mają za sobą siłę, tradycję i moc. I teraz słowo w sprawie tradycji. Ja jestem zdumiony całą tą dyskusją wokół pojęcia „tradycja” w Kościele, bo ono nie dotyczy pism, ale dotyczy formuły celebrowania mszy. Nie ma dyskusji wokół pism ojców Kościoła, ale jest dyskusja wokół tego czy przodem czy tyłem. Ja bym Wam powiedział, jaka jest tradycja takich dyskusji, ale na razie udam głupiego. Tylko ludziom skrajnie naiwnym wydaje się, że to co w tradycji najistotniejsze, czyli pozycja Kościoła wobec władzy świeckiej nie jest przedmiotem studiów członków organizacji Kościołowi wrogich, tylko ludziom skrajnie naiwnym wydaje się, że wystarczy odprawić nabożeństwo w tak zwanym rycie trydenckim i sprawy potoczą się same właściwym trybem. Tak nie jest i ja dziś chciałem rzec słowo w tej sprawie. Nie wiem czy dobrze to wszystko oceniam, ale zarówno postawa tak zwanych tradycjonalistów, jak i tych drugich, których dla ułatwienia nazwiemy tu charyzmatykami, polega na tym, by ułatwić sobie, w sposób nieprzyzwoicie uproszczony, komunikację z odbiorcą. To jest grzech główny. Ja to poznaję po postawie Szymona Hołowni, który stawia się wprost na pozycji człowieka tłumaczącego maluczkim Ewangelię, a przecież póki co nie rozdał jeszcze swojego majątku ubogim, przeciwnie, pomnaża go, stawiając się na pozycji pośrednika, w dystrybucji tak zwanej pomocy humanitarnej. Mamy więc postawę następującą – człowiek zdecydowany nie wspominać o 2 tysiącach lat tradycji i ziemskich zmagań Kościoła z władzą, pośrednik w dystrybucji dóbr, na wielkich obszarach rzadkich, mówi – powróćcie do czystej Ewangelii. A co to jest czysta Ewangelia? No pomoc ubogim przecież, w której pośredniczę! Nie rozumiecie durnie!

Jeśli to nie jest protestantyzacja, to bardzo przepraszam, ale co nią jest?

Z drugiej strony mamy ludzi, którzy uważają, że proponowany przez nich sposób odprawiania liturgii katolickiej jest ostatecznie i nieodwołalnie ważny. To zaś, w co zmienia się w liturgii decyzją samego Kościoła, jest tylko przykrą pomyłką i powoduje chaos oraz zamęt. To jest moim zdaniem wprost judaizowanie prowadzące ku obszarom hermetyzmu. Można z tego łatwo wyjść wprowadzając obowiązkową naukę łaciny, ale nikt się na to nie zdecyduje, a to z tego względu, o którym pisałem wyżej – tylko ktoś skrajnie naiwny sądzi, że organizacje wrogie Kościołowi nie zajmują się studiowaniem pism ojców.

Mnie jest oczywiście łatwo tak gadać, bo zaaplikowałem sobie ostatnio sporą dawkę informacji dotyczących relacji władza – Kościół i jestem po ich wielkim wrażeniem. Otóż nie jest wcale tak, że Kościół nie może funkcjonować jako organizacja podporządkowana władzy świeckiej. Podporządkowanie Kościoła tej władzy to jest postulat św. Augustyna i nie tylko jego, wynikający zapewne z praktyki politycznej czasów, w których go postawiono. To znaczy łatwiej było głosić ewangelię pod osłoną garnizonów cesarskich niż głosić ją wśród dzikich albo i też cywilizowanych pogan okazujących pogardę, wrogość i niechęć często posuwającą się do skrajnych aktów brutalności.

Czym wobec tego była reforma, bądź jak chcą niektórzy rewolucja papieża Grzegorza VII, która stworzyła cały ten świat, w który wierzymy, cały ziemski kosmos, jaki został nam dany, gdzie Kościół, choć prześladowany zawsze wychodzi zwycięski z każdej konfrontacji? Pułapką dla naiwniaków, którzy próbowali zanegować prawdziwą tradycję współpracy Kościoła z władzą? Intrygą Żydów, którzy chcieli uwolnić Kościół od wpływów cesarza i kierować nim z ukrycia? Może niech wypowiedzą się zwolennicy tradycji. A chcę tylko nieśmiało przypomnieć, że tradycja to jednak coś głębszego niż umowa dotycząca tego w jaki sposób celebrans będzie odprawiał mszę. Tradycja to źródła, których się nie omawia i nie publikuje, tradycja to także dyskusja. Bo Kościół to pismo + tradycja, prawda? Nie mylę się? Podpowiedzcie mądrzy, mnie, biednemu idiocie, który próbuje codziennie ograć złego w trzy karty. Mamy więc sytuację następującą – przed naszymi oczami rozgrywa się konflikt dwóch grup, z których każda na swój sposób neguje tradycję. Upraszcza ją w imię tego, by była bardziej zrozumiała dla ludu i potem domaga się od tego ludu uznania. Bardzo przepraszam, ale czy takie rzeczy zalecał papież Grzegorz VII? Chyba nie. Jeśli mamy więc na oczach taki konflikt, całkowicie fikcyjny oddalony od istoty rzeczy, którą jest podporządkowanie Kościoła władzy i jej podstępom i jesteśmy w stanie opisać go tak, jak to uczyniłem wyżej, może czas zacząć szukać istoty? Ta zaś ujawniła się wczoraj mojemu koledze w czasie oglądania celebry na śmierć Pawła Adamowicza. Jeśli to jest Kościół, to może się wydarzyć, że ludzie nie akceptujący takiej postawy znajdą się poza nim, a w usunięciu ich ze struktur i spod wpływu Kościoła, pomoże owych 105 gniewnych ludzi, których minister Ziobro, przedstawiciel lokalnej władzy, powołał właśnie do tego, by z urzędu ścigali mowę nienawiści. I to jest moim zdaniem sprawa poważna, a także poważna manifestacja tej najważniejszej pokusy, o której pisałem wyżej.

Ja wiem, że narażam się na drwinę, ale to jest chyba wpisane w życie i ziemską misję chrześcijan. Drwina i szyderstwo jeszcze do tego – a co ty tu bracie chrzanisz o jakichś dawnych czasach, kiedy my sobie z kolędą nie radzimy – tak może mi ktoś powiedzieć. Nie zgodzę się z tym bo uważam, że na naszych oczach rozgrywa się bardzo istotny proces, który prowadzi do trwałego wprasowania Kościoła w struktury władzy świeckiej, a także odjęcia mu mocy nadprzyrodzonych, co skutkować będzie jedynie, mającą charakter wymyślnych przedstawień, liturgią, podkreślającą słuszne zawsze i powszechnie obowiązujące zamiary i decyzje państwa. Profesor Święcicki skarcił mnie ostatnio za nadużywanie inwersji, ale mam nadzieję, że powyższe zdanie będzie dla Was wszystkich zrozumiałe. Ten proces nie odbywa się samoczynnie, bo nic nie dzieje się bez przyczyny. Ten proces jest niejawny, ale kontrolowany i popychany w kierunku szczęśliwego dla jego organizatorów finału. Ten zaś z kolei ma być dla nas biednych uczestników sporu – charyzmat czy tradycja – do końca tajemnicą. Potem zaś zamieni się w wielką niespodziankę. Tak wielką, że niektórzy mogą tego nie przeżyć.

Cóż ja proponuję. Nic. Propozycje mogą tu składać jedynie księża, bo od ich postawy zależy wszystko. Ja mogę dać jakiś opis swoich emocji, umieścić tu jakieś przemyślenia i tyle. Nic więcej. I tak na koniec postanowiłem, w związku z tymi postawami kapłanów, zacytować Emmanuela hrabiego Małyńskiego. Pomyślałem sobie, że to dobry moment, skoro uwielbiany przez wielu ojciec Adam Szustak nie widzi nic złego w filmie takim jak „Kler” to chyba i ten cytat z Emmanuela będzie mi wybaczony. To się okaże.

Z braku wykształcenia, nawet podstawowego, wyborcy i wybrani byli obdarzeni potężnym zdrowym rozsądkiem, który pozwolił im zgłębić całą, wyzutą z wszelkich zbędnych sofizmatów prawdę o demokracji. Doskonale zrozumieli, że chodzi o zwykłe „Zabieraj się stąd, ja tu chcę usiąść”. A zatem satysfakcja dla nich; a wiadomo, że największą satysfakcję przynosi chłopu ziemia.

Jednakże większość tych reprezentantów ludu, pochodzących z ludu, należała do wierzących i praktykujących, znała katechizm i siódme przykazanie, będące przynajmniej równe imperatywnie, jak imperatywny mógł być ich mandat. Ale wśród księży katolickich znaleźli się przestępcy lub osoby nieświadome (a właściwie i jedni i drudzy), którzy wyjaśnili przedstawicielom ludu, że parlament obdarzony jest czymś w rodzaju łaski sakramentalnej i to co byłoby kradzieżą wszędzie indziej, przestaje nią być, jeśli tylko zostanie uchwalone w tym uświęconym przybytku.

Na szczęście księża, którzy zachwalali kradzież, byli w mniejszości. Jednakże nie znalazł się ani jeden, nawet wśród członków episkopatu, który by ją publicznie potępił albo który by nazwał po imieniu skandaliczny zamach na legalną własność bliźniego, zamach, który księża, z równą obłudą co pozostali, określali mianem programu lub reformy agrarnej.

To tyle. Dziś w miejsce słów „program” lub „reforma agrarna”, możemy wstawić wyrazy „dobroczynność, będąca w istocie nadzorem nad pośrednictwem dóbr”. Można do tego jeszcze dołożyć wiarę w boską niemalże moc pośredników zajmujących się tą dobroczynnością i mamy nowy zestaw zreformowanych we właściwym duchu prawd wiary.

Na dziś to tyle. Zapraszam na stronę www.prawygornyrog.pl. Przypominam też, że książka Kredyt i wojna jest ponownie w sprzedaży.