Autorytety jako narzędzia dewastujące komunikację publiczną

Sprawy mają się tak: przez całe lata dziewięćdziesiąte wyciągano w mediach, niczym króliki z kapelusza różnych ludzi, którym doklejano łatkę autorytetu. Osoby te zajmowały się dystrybucją propagandy w mediach. Kiedy w latach dwutysięcznych okazało się, że w miarę łatwo można produkować książki, a potem robić coś na kształt telewizji, większość z tych ludzi została pisarzami ekspertami. Zaraz też zaczęło się naśladownictwo tego trendu, czyli rozmnożenie autorytetów i wysyp różnych proroków mniejszych, którzy dziś, w latach dwudziestych XXI wieku rozpaczliwie rozglądają się za jakimiś uwiarygadniającymi ich charyzmatami. Polega to na sugerowaniu jawnie lub półgębkiem iż nie mają oni żadnych kontaktów ze służbami. I nie jest to wcale paradoks, bo jeśli ktoś bierze dziś udział w dyskusji publicznej, to raczej jest jasne, że został wykreowany, a jeśli chce być przy tym wiarygodny, to zakłada sprawę tym, którzy go o kontakty z jakąś strukturą oskarżają.

Mamy więc takie oto progi degradacji: medialne autorytety, coraz słabsze nośniki ich przekazu – książki, filmy, ludzie wygrażający innym sądem za to, że ich przekaz kojarzy się komuś z ruską propagandą. Przy czym cały czas podejmowane są próby odwrócenia tego trendu i ja do takich prób zaliczam film „Reset”. Jest on jednak próbą nieudaną, choć wiele osób wyraża entuzjazm po każdym odcinku. Ja jednak z wczorajszego odcinka zapamiętałem jedynie czerwone buty Michała Rachonia, na które realizator dał zbliżenie. Nie wiadomo dokładnie po co. Widać te buty w każdej zajawce drugiego odcinka, ale z zawartych tam treści nie wynika, dlaczego one są akurat ważne. Pomysł zdaje się był taki, by opisaną wyżej degradację odwrócić za pomocą autorytetów, ale takich prawdziwych. To znaczy Rachonia i Cenckiewicza. Profesorowi Sławomirowi oddać trzeba to chociaż, że nie próbuje epatować żadną, nawet dyskretną ekstrawagancją. Próba jednak wywołania sensacji za pomocą Sikorskiego, który publicznie zmieniał zeznania i notatki, która nie została sporządzona, uważam za średnio udane. Rozumiem, że kogoś obeznanego z procedurami może to ekscytować, być może kwestie te są naprawdę ważne, ale ludzie, bo tylu latach młotkowania propagandą, mający do dyspozycji facetów emitujących coraz bardziej szalone i nie dające się zweryfikować komunikaty w sieci, poczują się rozczarowani. Tym bardziej im więcej komentarzy wymagać będzie każdy odcinek „Resetu”. Wczoraj, dopiero po filmie można się było dowiedzieć, co tak naprawdę, prócz czerwonych butów redaktora prowadzącego, było ważne w tym odcinku. Bo z jego treści, nijak to nie wynikało. Chodziło mianowicie o to, że za Tuska politykę istotną robili dwaj agenci znajdujący się w składzie delegacji do Moskwy. O których dowiedzieliśmy się tyle, że są agentami. Być może w dalszych odcinkach poznamy szczegóły ich współczesnych losów, ale szczerze wątpię, bo efektem który miał powalić widza było to właśnie stwierdzenie – Tusk nie rządził, rządzili byli agenci SB. Fajnie, ale to dla widza ma znaczenie takie sobie, bo on oczekuje, że ktoś zostanie pociągnięty do odpowiedzialności za swoje czyny, nie zaś tego, żeby mu pokazać iż diabeł z szopki, za którego przebrał się Sikorski, jest naprawdę zły. Problem w odbiorze tego filmu polega na tym, że jego warstwa informacyjna ma znaczenie drugorzędne wobec różnych estetycznych, rzekomych smaczków, takich, jak te czerwone buty Rachonia. Ja życzę realizatorom i dystrybutorom tego filmu wszystkiego najlepszego. Uważam jednak, że ich pozycja ekspercka, którą chcą sobie zapewnić tą produkcją zostanie szybko zniwelowana. Narzędzia i metody wypożyczone z arsenału gadżetów Bogusława Wołoszańskiego nie mogą dziś bowiem zadziałać jak należy. Zwłaszcza, jak się skórzaną kurtkę zastępuje czerwonymi butami i jakąś szmatką zawiązaną wokół szyi. Nie ułatwia również konsumpcji tych treści kreowanie prowadzącego na samotnego mściciela. Internet jest bowiem pełen samotnych mścicieli poubieranych w takie rzeczy, że oczy bolą patrzeć. No, ale próbujmy. Z tego odcinka dowiedzieliśmy się, że Tusk i Sikorski pogrzebali sprawę tarczy antyrakietowej i o mało nie dali się wpuścić w kanał pod tytułem „Rozbiór Ukrainy”. Notatkę służbową zaś ze spotkania w Moskwie sporządzili post factum panowie z SB. My zaś dostaliśmy od prof. Cenckiewicza uroczyste zapewnienie na wizji, że to jest prawdziwa sensacja. Ponoć naprawdę ciekawe rzeczy mają się zacząć w serialu „Reset” dopiero od szóstego odcinka. Po co w taki razie kręcić ich osiem? Nie lepiej od razu wyłożyć kawę na ławę? Lepiej, ale wtedy ktoś mógłby nie zauważyć czerwonych butów Rachonia.

Proszę Państwa, żyjemy w starym, bardzo podstępnym świecie ludzkich namiętności i pragnień, w którym zastawianie pułapek na bliźnich jest dla różnych, dobrze zorganizowanych grup, zajęciem powszednim. Triumf zaś bywa pułapką. Droga do niej prowadzi poprzez zdewastowanie komunikacji. To znaczy takie ustawienie znaków, które czyni komunikat podprogowy ważniejszym niż ten wyrażony wprost. Można zgadywać po co się robi takie numery, ale nie ma potrzeby, wystarczy je wskazać. Komunikacja autentyczna rozgrywa się wokół autentycznych emocji, te zaś wywoływane są przez nie wymagające komentarza, jednoznacznie zrozumiałe przez wszystkich treści. Nie mogę się oprzeć wrażeniu, a towarzyszy mi ono od lat, że najważniejszym momentem w całym dogadywaniu się władzy z narodem W Polsce, jest komentarz właśnie. I ludzie, którzy go wygłaszają. Niektórzy z nich gotowi są na poświęcenie prawdy, byle tylko ich komentarz zyskiwał w rankingach. To bowiem ma gwarantować entuzjazm tłumu. Problem polega na tym, że my nie jesteśmy tłumem, a entuzjazm wywołują zwykle podstawieni ludzie.

Dokonano wczoraj zmiany szefa kampanii wyborczej PiS. Uważam, że to nie ma znaczenia, albowiem wszystkie dotychczasowe kampanie wyborcze w Polsce, tak PiS, jak i PO, były beznadziejnie słabe. Sama kampania zaś nie miała na wybory żadnego wpływu. Nie da się jednak przeprowadzić wyborów bez kampanii. Przyjmijmy więc, że ona będzie fatalna, ale nie przenośmy jej fatalnych, znanych z lat, formatów na komunikację pomiędzy władzą a narodem. To znaczy nie przenośmy jej w taki sposób, by entuzjazm wyrażali jedynie ci, którzy muszą. A tak to wygląda teraz.

No, ale może coś się zmieni. Bądźmy dobrej myśli. Nie liczmy jednak na to, że ktoś za nas wygra te wybory. I nie dajmy sobie wmówić, że jesteśmy tłumem jedynie, który ma wyrażać entuzjazm we wskazanych momentach, a jedynym jego świadomym czynem jest wrzucenie kartki do urny.

Przypominam, że w dniach 1-2 lipca w grodziskiej Mediatece, odbywać się będą Targi Książki i Sztuki